Mudra Yojana भारत सरकारने देशातील लहान व्यवसायीक, सूक्ष्म उद्योजक आणि नवीन उद्योग सुरू करणाऱ्या व्यक्तींना आर्थिक सहाय्य पुरवण्यासाठी पंतप्रधान मुद्रा योजना राबवली आहे. या योजनेतून व्यावसायिकांना हमी न देता आणि सोयीस्कर व्याजदरावर कर्ज उपलब्ध होते. ही योजना स्वयंरोजगार वाढवण्यास आणि देशाच्या आर्थिक विकासात योगदान देण्यासाठी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते.
मुद्रा कर्जाचे प्रकार
पंतप्रधान मुद्रा योजनेअंतर्गत तीन वेगवेगळ्या श्रेणींमध्ये कर्ज दिले जाते:
शिशु श्रेणी
या श्रेणीत ५०,००० रुपयांपर्यंतचे कर्ज दिले जाते. नवीन व्यवसाय सुरू करणाऱ्या उद्योजकांसाठी ही श्रेणी विशेष उपयुक्त आहे. यामध्ये कमी कागदपत्रांची आवश्यकता असते आणि प्रक्रिया सोपी असते.
Also Read:
लाडक्या बहिणींना थेट 40,000 रुपये! सरकारचा निर्णय जाहीर! असा घ्या लाभ Ladki Bahin Yojana June
किशोर श्रेणी
५०,००१ ते ५ लाख रुपयांपर्यंतचे कर्ज या श्रेणीत मिळते. आधीच चालू असलेला व्यवसाय वाढवण्यासाठी या कर्जाचा वापर करता येतो.
तरुण श्रेणी
५ लाख ते १० लाख रुपयांपर्यंतचे कर्ज या श्रेणीत उपलब्ध आहे. स्थिर व्यवसाय असलेल्या आणि त्याचा विस्तार करू इच्छिणाऱ्या उद्योजकांसाठी ही श्रेणी आहे.
पात्रता निकष
मुद्रा कर्ज मिळवण्यासाठी काही मूलभूत अटी पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
अर्जदाराचे वय १८ ते ६५ वर्षांच्या दरम्यान असावे. त्याने भारतीय नागरिकत्व असणे बंधनकारक आहे. अर्जदाराकडे व्यवसाय चालू असावा किंवा व्यवसाय सुरू करण्याची स्पष्ट रूपरेषा असावी.
या योजनेअंतर्गत विविध प्रकारचे व्यवसाय समाविष्ट आहेत. लघु उत्पादन उद्योग, सेवा क्षेत्रातील व्यवसाय, व्यापारी व्यवसाय, रिक्षा चालवणे, दुकान चालवणे, कपडे शिवणे, सायबर कॅफे, किराणा दुकान यांसारखे व्यवसाय करणारे अर्ज करू शकतात. शेतीशी संबंधित व्यवसाय जसे की डेअरी, पक्षी पालन, मत्स्यपालन यासाठीही कर्ज मिळू शकते.
या योजनेची खासियत म्हणजे कोणत्याही हमीदाराची आवश्यकता नाही. अर्जदाराचे बँकेत खाते असणे आवश्यक आहे. चांगला सिबिल स्कोअर असल्यास कर्ज लवकर मिळण्यास मदत होते.
आवश्यक कागदपत्रे
मुद्रा कर्जासाठी अर्ज करताना खालील कागदपत्रे आवश्यक असतात:
ओळखीसाठी आधार कार्ड आणि पॅन कार्ड आवश्यक आहे. व्यवसाय नोंदणी प्रमाणपत्र असल्यास ते देणे आवश्यक आहे. बँक खाते तपशील, अलीकडील फोटो, व्यवसायाची योजना किंवा प्रकल्प अहवाल सादर करावा लागतो. काही विशिष्ट परिस्थितीत जीएसटी नोंदणी देखील मागितली जाते.
अर्ज प्रक्रिया
मुद्रा कर्जासाठी दोन पद्धतीने अर्ज करता येतो:
ऑनलाइन पद्धत
उद्यमी मित्र या अधिकृत संकेतस्थळावरून ऑनलाइन अर्ज करता येतो. यासाठी उद्यम आधार नंबर आवश्यक आहे. आवश्यक माहिती भरून ऑनलाइन अर्ज सादर करता येतो.
बँकेमार्फत अर्ज
जवळच्या बँकेत किंवा अधिकृत वित्तीय संस्थेत जाऊन अर्ज करता येतो. आवश्यक कागदपत्रांसह अर्ज सादर केल्यावर बँक व्यवसायाची पडताळणी करून कर्ज मंजूर करते.
योजनेचे फायदे
पंतप्रधान मुद्रा योजनेचे अनेक फायदे आहेत. यामध्ये कोणत्याही हमीदाराची आवश्यकता नाही. व्याजदरात सवलत मिळते आणि काही प्रकरणांमध्ये सबसिडी देखील मिळते. नवीन व्यवसाय सुरू करण्यास प्रोत्साहन मिळते. महिला उद्योजकांना विशेष प्राधान्य दिले जाते. ऑनलाइन अर्ज करण्याची सुविधा उपलब्ध आहे.
यशस्वी अर्जासाठी सूचना
मुद्रा कर्ज मिळवण्यासाठी काही महत्त्वाच्या गोष्टींकडे लक्ष देणे आवश्यक आहे. व्यवसायाची स्पष्ट आणि व्यावहारिक योजना तयार करावी. चांगला सिबिल स्कोअर राखण्याचा प्रयत्न करावा. बँकेत अर्ज दिल्यानंतर नियमित पाठपुरावा करावा. सर्व कागदपत्रे अचूक आणि अद्ययावत ठेवावीत.
२०२५ मधील नवीन बदल
योजनेत डिजिटल प्रक्रिया अधिक सुलभ केली गेली आहे. महिला उद्योजक, अनुसूचित जाती आणि जमातीतील व्यक्तींना अधिक प्राधान्य दिले जात आहे. यूपीआय आणि एमएसएमई योजनांशी जोडलेले अतिरिक्त फायदे मिळतात. नवीन उद्योजकांसाठी प्रशिक्षण कार्यक्रमांची व्यवस्था केली आहे.
कर्ज मंजुरीचा कालावधी
सामान्यतः मुद्रा कर्ज मंजूर होण्यासाठी ७ ते १५ कार्यदिवसांचा वेळ लागतो. हे सर्व कागदपत्रे योग्यरीत्या सादर केली गेली असतील आणि अर्ज पूर्ण असेल यावर अवलंबून असते.
सावधगिरी
मुद्रा कर्जासाठी अर्ज करताना लक्षात ठेवा की हा अर्ज पूर्णपणे विनामूल्य आहे. कोणत्याही प्रकारची प्रोसेसिंग फी किंवा एजंटची आवश्यकता नाही. फक्त अधिकृत वेबसाइट किंवा बँकेतूनच अर्ज करावा.
पंतप्रधान मुद्रा योजना लहान उद्योजकांसाठी एक उत्तम संधी आहे. या योजनेमुळे कोणत्याही हमीशिवाय व्यवसायासाठी आर्थिक सहाय्य मिळते. योग्य नियोजन, अचूक कागदपत्रे आणि स्पष्ट व्यवसाय योजना असल्यास ही योजना अत्यंत उपयुक्त ठरू शकते. देशातील स्वयंरोजगार वाढवण्यासाठी आणि आर्थिक विकासात योगदान देण्यासाठी या योजनेचा सदुपयोग करावा.
अस्वीकरण: वरील माहिती इंटरनेट प्लॅटफॉर्मवरून घेतली आहे. आम्ही या बातमीची १००% सत्यता याची हमी देत नाही. कृपया सविस्तर विचार करून आणि संबंधित अधिकारी संस्थांकडून पुष्टी घेऊन पुढील प्रक्रिया करावी. कोणत्याही आर्थिक निर्णयापूर्वी योग्य सल्ला घेणे उचित आहे.
